মিউচুৱেল ফাণ্ড

মিউচুৱেল ফাণ্ড

মিউচুৱেল ফাণ্ড কি?

    মিউচুৱেল ফাণ্ড হৈছে এনে এটা কোম্পানী যিয়ে বহু বিনিয়োগকাৰীৰ (ব্যক্তিৰ) পৰা ধন একত্ৰিত কৰে আৰু সেই ধন  stocks, bonds, loans আদি ছিকিউৰিটিত লগাই (invest কৰে)। সকলোৰে পৰা সংগ্ৰহ কৰা সেই ধন বোৰক একেলগে পৰ্টফলইঅ'  (portfolio) বুলি কোৱা হয়। আমি যেতিয়া এখন মিউচুৱেল ফাণ্ড খোলো (invest কৰো)। ইয়াৰ অৰ্থ এইয়াই মে আমি সেই কোম্পানীটোৰ মিউচুৱেল ফাণ্ডৰ  শ্বেয়াৰৰ (share) এটা অংশ কিনিছো অৰ্থাত আমি দিয়া (invest কৰা) ধনৰ অংশৰ বিনিময়ত সেই নিদিষ্ট
মিউচুৱেল ফাণ্ডৰ খনৰ এটা নিদিষ্ট অংশৰ মালিক হৈছো আৰু সেই ধনৰ পৰা লাভ কৰা আয় (ধন) আমাৰ নিজৰ ।

 মানুহে মিউচুৱেল ফাণ্ড কিয় কিনে?

কিমান প্ৰকাৰৰ মিউচুৱেল ফাণ্ড আছে?

মিউচুৱেল ফাণ্ডৰ সুবিধা আৰু অসুবিধা কি কি?

মিউচুৱেল ফাণ্ড কেনেকৈ কিনিব আৰু বিক্ৰী কৰিব পাৰি?

মানুহে মিউচুৱেল ফাণ্ড কিয় কিনে?

  মিউচুৱেল ফাণ্ডত সাধাৰণতে তলত দিয়া বৈশিষ্ট্যসমূহ প্ৰদান কৰা হয় যাৰ বাবে ই আজি কালি মানুহৰ প্ৰথম পছন্দ ।

পেছাদাৰী ব্যৱস্থাপনা: যিহেতু treading নতুবা bonds আদি ত পইচা invest কৰি লাভ (profit) কৰিবলৈ  বহু knowledge ৰ প্ৰয়োজন যাৰ বাবে Stock market ৰ বিষয়ে একো নজনাকৈ আমি পইচা invest কৰিলে লাভতকে লোকচান হোৱাৰ হে সম্ভাৱনা বেছি, কিন্তু তাৰ বিপৰীতে যেতিয়া আমি মিউচুৱেল ফাণ্ডত পইচা ইনভেষ্ট কৰো তেতিয়া ষ্টক মাৰ্কেটৰ ওপৰত উপযুক্ত জ্ঞান থকা ফাণ্ড মেনেজাৰসকলে আমাৰ বাবে গৱেষণা কৰে। আৰু তেওঁলোকে ছিকিউৰিটিসমূহ নিৰ্বাচন কৰে আৰু পাৰফৰমেন্স নিৰীক্ষণ কৰে আৰু আমাৰ পইচা সমূহ উপযুক্ত ঠাইত ইনভেষ্ট কৰে।

মিউচুৱেল ফাণ্ডে সাধাৰণতে বিভিন্ন কোম্পানী আৰু উদ্যোগত বিনিয়োগ কৰে। ইয়াৰ ফলত এটা কোম্পানী বিফল হ’লেও আমাৰ ইমান বেছি ৰিস্ক নাথাকে।

লিকুইডিটি: মিউচুৱেল ফাণ্ডত ইনভেষ্ট কৰা সকলে যিকোনো সময়তে সহজেই তেওঁলোকৰ শ্বেয়াৰ ৰিডিম (বিক্ৰী )কৰিব পাৰে। (আপোনাৰ ষ্টকৰ দাম বাঢ়ি থাকক বা কমি থাকক কোনো কথা নাই)

কিমান ধৰণৰ মিউচুৱেল ফাণ্ড আছে?

সাধাৰণতে মিউচুৱেল ফাণ্ড সমূহক চাৰিটা ভাগত ভাগ কৰিব পাৰি।বেছিভাগ মিউচুৱেল ফাণ্ডেই চাৰিটা মূল শ্ৰেণীৰ ভিতৰত এটাত পৰে –

 1. Money market. (মণি মাৰ্কেট)

 2. Bond Funds. ( বণ্ড ফাণ্ড)

 3. Stock Fund.(ষ্টক ফাণ্ড)

আৰু,

4.Target date funds.( টাৰ্গেট ডেট ফাণ্ড)

 

প্ৰতিটো ধৰণৰে বৈশিষ্ট্য, লাভ আৰু লোকচান বেলেগ বেলেগ।

1. Money Market(মনি মাৰ্কেট):

মনি মাৰ্কেটৰ পুঁজিৰ ৰিস্ক তুলনামূলকভাৱে কম। আইন অনুসৰি তেওঁলোকে কেৱল আমেৰিকাৰ নিগম, আৰু ফেডাৰেল, ৰাজ্য আৰু স্থানীয় চৰকাৰে জাৰি কৰা কিছুমান উচ্চমানৰ, হ্ৰস্বম্যাদী বিনিয়োগতহে পইচা ইনভেষ্ট কৰিব পাৰে।

2. Bond Funds(বণ্ড ফাণ্ড):

বণ্ড ফাণ্ডৰ ৰিস্ক মনি মাৰ্কেটৰ ফাণ্ডতকৈ বেছি কাৰণ ইয়াৰ লক্ষ্য সাধাৰণতে অধিক লাভ (ৰিটাৰ্ণ) উৎপন্ন কৰা। যিহেতু বণ্ডৰ বহুতো ভিন্ন প্ৰকাৰ আছে, সেয়েহে বণ্ড ফাণ্ডৰ লাভ আৰু লোকচানৰ মাজত বহুত পৰিমাণে ভিন্নতা থাকিব পাৰে।

3. Stock Funds (ষ্টক ফাণ্ড):

ষ্টক ফাণ্ডে কৰ্পৰেট ষ্টকত(corporate stock) পইচা ইনভেষ্ট কৰে। সকলো ষ্টক ফাণ্ড একে নহয়। কিছুমান উদাহৰণ হ’ল-

বৃদ্ধিৰ পুঁজিসমূহে এনে ষ্টকসমূহৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে যিবোৰে নিয়মীয়াকৈ লাভ (profit) নিদিবও পাৰে কিন্তু গড় হিচাপত আৰ্থিক লাভৰ সম্ভাৱনা বেছি।

ইনকম ফাণ্ড সমূহে নিয়মীয়াকৈ লাভ দিয়া ষ্টকত ইনভেষ্ট কৰে।

4 Target date funds(ৰ্টাগেত দেট ফাণ্ড):

ৰ্টাগেত দেট ফাণ্ডত ষ্টক, বণ্ড, আৰু অন্যান্য বিনিয়োগৰ মিশ্ৰণ থাকে। সময়ৰ লগে লগে ফাণ্ডৰ কৌশল অনুসৰি ক্ৰমান্বয়ে মিশ্ৰণটো স্থানান্তৰিত হয়।ৰ্টাগেত দেট ফাণ্ড, কেতিয়াবা জীৱনচক্ৰৰ পুঁজি বুলিও জনা যায়, বিশেষ অৱসৰৰ তাৰিখৰ কথা মনত ৰাখি ব্যক্তিৰ বাবে ডিজাইন কৰা হয়।

মিউচুৱেল ফাণ্ডৰ সুবিধা আৰু অসুবিধা কি কি?

মিউচুৱেল ফাণ্ডে পেছাদাৰী বিনিয়োগ ব্যৱস্থাপনা আৰু সম্ভাৱ্য বৈচিত্ৰ্য প্ৰদান কৰে। তেওঁলোকে ধন উপাৰ্জনৰ তিনিটা উপায়ো আগবঢ়ায়:

লাভ:  এটা ফাণ্ডে ষ্টকৰ (stock )পৰা বা বণ্ডৰ (bond) সুতৰ পৰা আয় লাভ কৰিব পাৰে। তাৰ পিছত ফাণ্ডটোৱে শ্বেয়াৰহোল্ডাৰসকলক প্ৰায় সকলো আয় প্ৰদান কৰে।

মূলধনী লাভৰ বিতৰণ: কোনো ফাণ্ডত থকা ছিকিউৰিটিৰ মূল্য বৃদ্ধি হ’ব পাৰে। যেতিয়া কোনো ফাণ্ডে মূল্য বৃদ্ধি পোৱা ছিকিউৰিটি বিক্ৰী কৰে তেতিয়া ফাণ্ডটোৰ মূলধনী লাভ হয়। বছৰৰ শেষত পুঁজিয়ে এই মূলধনী লাভসমূহ, যিকোনো মূলধনী লোকচান বিয়োগ কৰি, বিনিয়োগকাৰীসকলক বিতৰণ কৰে।

বৃদ্ধি পোৱা এন এ ভি। যদি কোনো ফাণ্ডৰ পৰ্টফলিঅ’ৰ বজাৰ মূল্য বৃদ্ধি পায়, তেন্তে খৰচ কৰ্তন কৰাৰ পিছত, ফাণ্ড আৰু ইয়াৰ শ্বেয়াৰৰ মূল্য বৃদ্ধি পায়। যিমানেই বেছি NAV সিমানেই আপোনাৰ বিনিয়োগৰ(invest) অধিক মূল্য প্ৰতিফলিত কৰে।

     সকলো পুঁজিয়েই কিছু পৰিমাণে ৰিস্ক বহন কৰে। মিউচুৱেল ফাণ্ডৰ সহায়ত আপুনি বিনিয়োগ (invest) কৰা ধনৰ কিছু বা সকলো হেৰুৱাব পাৰে কাৰণ ফাণ্ডৰ হাতত থকা ছিকিউৰিটিজৰ মূল্য কমি যাব পাৰে। বজাৰৰ পৰিস্থিতি সলনি হোৱাৰ লগে লগে লাভ বা সুতৰ ওপৰতো পৰিৱৰ্তন হ’ব পাৰে।

     এটা মিউচুৱেল ফাণ্ডৰ অতীতৰ প্ৰদৰ্শন (data) আমি ভবাৰ দৰে ইমানো গুৰুত্বপূৰ্ণ নহয়, কাৰণ অতীতৰ প্ৰদৰ্শনে ভৱিষ্যতৰ ৰিটাৰ্ণৰ কথা প্ৰকাশ নকৰে। কিন্তু অতীতৰ প্ৰদৰ্শনে আমাক ক’ব পাৰে যে এটা সময়ৰ ভিতৰত এটা ফাণ্ড কিমান অস্থিৰ বা সুস্থিৰ আছিল। পুঁজি যিমানেই অস্থিৰ হ’ব সিমানেই লোকচানৰ আশংকা বেছি।

মিউচুৱেল ফাণ্ড কেনেকৈ কিনিব আৰু বিক্ৰী কৰিব?

আমি মিউচুৱেল ফাণ্ডৰ শ্বেয়াৰ আন বিক্ৰেতাৰপৰা নহয়, ফাণ্ডটোৰ পৰাই বা ফাণ্ডটোৰ বাবে কাম কৰা কোনো brokerৰ জৰিয়তে ক্ৰয় কৰো। আমি এটা মিউচুৱেল ফাণ্ড কিনোতে ফাণ্ডটোৰ actual দামৰ ওপৰিও কিছুমান gov. Tax দিব লগা হয়।

মিউচুৱেল ফাণ্ডৰ শ্বেয়াৰসমূহ “ৰিডিমেবল” অৰ্থাৎ ক্ৰয় কৰা ব্যক্তিজনে যিকোনো সময়তে শ্বেয়াৰসমূহ বিক্ৰী কৰিব পাৰে। বিক্ৰী কৰিবৰ বাবে আৱেদন  (apply কৰাৰ) কৰাৰ প্ৰায় সাত দিনৰ ভিতৰত পইচা আমি দিয়া নিৰ্দিষ্ট বেংক একাউণ্টত সোমাই।

মিউচুৱেল ফাণ্ডৰ শ্বেয়াৰ কিনাৰ আগতে আমি প্ৰস্পেক্টচখন ভালদৰে পঢ়াটো বহুত দৰকাৰী। প্ৰস্পেক্টচত মিউচুৱেল ফাণ্ডৰ বিনিয়োগৰ লক্ষ্য, লাভ, লোকচানআৰু খৰচৰ বিষয়ে তথ্য থাকে। মূল তথ্যৰ বিষয়ে অধিক জানিবলৈ এটা মিউচুৱেল ফাণ্ড প্ৰস্পেক্টচ কেনেকৈ পঢ়িব লাগে

 1) আমি ক্ৰয় কৰিম বুলি ভৱা সেই নিদিষ্ট মিউচুৱেল ফাণ্ডটোৰ উদ্দেশ্য, কৌশল (strategies), আৰু ৰিস্ক আদিৰ বিষয়ে জনাৰ প্ৰয়োজন।

 2) আটাইতকৈ কম কিমান পইচাৰ পৰা আমি ইনভেষ্ট কৰিব পাৰো।

3) সেই নিদিষ্ট মিউচুৱেল ফাণ্ডটো পৰিচালনা কোনে কৰিছে, শ্বেয়াৰহোল্ডাৰৰ তথ্য, আৰু অতিৰিক্ত তথ্য ইত্যাদি।

ইয়াৰ ওপৰিও শ্বেয়াৰহোল্ডাৰ প্ৰতিবেদনৰ বিষয়ে আৰু শ্বেয়াৰহোল্ডাৰ ৰিপ'ৰ্ট কেনেকৈ পঢ়িব লাগে জনাৰ প্ৰয়োজন।

Understanding fees: 

যিকোনো ব্যৱসায়ৰ দৰেই মিউচুৱেল ফাণ্ড চলোৱাৰ বাবেও খৰচৰ প্ৰয়োজন হয়। মিউচুৱেল ফাণ্ডৰ পুঁজিয়ে অৰ্থাৎ মিউচুৱেল ফাণ্ডখন যিয়ে মেনেইজ কৰে তেওঁলোকে খৰচ আদায় কৰি এই খৰচসমূহ বিনিয়োগকাৰীলৈ প্ৰেৰণ কৰে। মাচুল আৰু খৰচৰ পৰিমাণ বেলেগ বেলেগ হয়। আমাৰ অৰ্থাৎ মিউচুৱেল ফাণ্ডত ইনভেষ্ট কৰোঁতা জনৰ লাভ হবৰ বাবে  বেছি খৰচৰ ফাণ্ডে কম খৰচী ফাণ্ডতকৈ ভাল প্ৰদৰ্শন (লাভ কৰিব)কৰিব লাগিব।

মাচুলৰ সৰু পাৰ্থক্যৰ অৰ্থ হ’ব পাৰে সময়ৰ লগে লগে ৰিটাৰ্ণৰ বৃহৎ পাৰ্থক্য। উদাহৰণস্বৰূপে, যদি আমি ১০% বাৰ্ষিক ৰিটাৰ্ণৰ ফাণ্ডত ১০,০০০ টকা ইনভেষ্ট কৰো, আৰু বাৰ্ষিক পৰিচালনা ব্যয় (annual operating expenses) ১.৫% হয়, তেন্তে ২০ বছৰৰ পিছত আমাৰ হাতত প্ৰায় ৪৯,৭২৫ টকা পাম। যদি আমি একে প্ৰদৰ্শন কৰা আন এটা ফাণ্ডত ইনভেষ্ট কৰো যত বাৰ্ষিক পৰিচালনা ব্যয় ০.৫% হয়, তেন্তে ২০ বছৰৰ পিছত আমি ৬০,৮৫৮ টকা লাভ কৰিম।

বিভিন্ন মিউচুৱেল ফাণ্ডৰ খৰচ সময়ৰ লগে লগে কেনেকৈ যোগ হয় আৰু আপোনাৰ ৰিটাৰ্ণত অৰ্থাৎ লাভৰ পৰা কেনেকৈ খায় সেইটো গণনা কৰিবলৈ মিউচুৱেল ফাণ্ডৰ খৰচ কেলকুলেটৰ ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ মাত্ৰ কেইমিনিটমান সময় লাগে। কিছুমান সাধাৰণ মিউচুৱেল ফাণ্ডৰ মাচুল আৰু খৰচৰ বিষয়ে জানিবলৈ মিউচুৱেল মাচুল (mutual fees) আৰু খৰচ (expenses) চাওক।

প্ৰৱঞ্চনা এৰাই চলা (avoiding fraud)

আইন অনুসৰি প্ৰতিটো মিউচুৱেল ফাণ্ডে এছ ই চিত (SEC) প্ৰস্পেক্টচ আৰু নিয়মীয়া শ্বেয়াৰহোল্ডাৰৰ প্ৰতিবেদন দাখিল কৰিব লাগে। বিনিয়োগ কৰাৰ আগতে প্ৰস্পেক্টচ আৰু প্ৰয়োজনীয় শ্বেয়াৰহোল্ডাৰৰ প্ৰতিবেদন নিশ্চিতভাৱে পঢ়াটো দৰকাৰী। ইয়াৰ উপৰিও মিউচুৱেল ফাণ্ডৰ ইনভেষ্টমেন্ট পৰ্টফলিঅ’সমূহ এছ ই চিত (SEC) পঞ্জীয়নভুক্ত “Investment Advisers” সকলে পৰিচালনা কৰে। ইনভেষ্টমেন্ট কৰাৰ আগতে "investment advisers"জন পঞ্জীয়নভুক্ত হৈ আছে নে নাই সেয়া সদায় পৰীক্ষা কৰাটো দৰকাৰী।